Onderwijsinnovatie
In het onderwijs worden leren en ontwikkelen nog vaak beschouwd als lineaire processen. Scholen kenmerken zich door sterk hiërarchische structuren en ontwikkeling of vernieuwing wordt top-down (vanuit de overheid) gestimuleerd of belemmerd. We rekenen af op wat fout is, in plaats van te waarderen wat goed gaat en daar meer van te doen. Dat systeem kan alleen worden doorbroken als scholen grenzen durven opzoeken de creativiteit hebben om deze op te rekken. Dan ontstaat er ruimte voor innovatie.
Innovatie is vaak het ‘slachtoffer’ van dominante routines, gewoonten en systemen.
Er is een veelheid aan programma’s en initiatieven die leiden tot vernieuwend onderwijs. De onderwijsinspectie laat zich in ‘de staat van het onderwijs 2019’ kritisch uit over de effecten daarvan. “Onderwijsvernieuwingen zijn vaak weinig duurzaam en het is onduidelijk of ze beter onderwijs leveren voor toekomstige generaties van leerlingen en studenten”. Beschouwd vanuit het perspectief van innovaties is deze kritiek terecht. Innovaties dragen immers niet per se bij aan verandering of verbetering. Er is een groep enthousiaste ontwikkelaars in een school of in een netwerk van scholen die zich hiervoor hard maakt. Zodra ontwikkelingen succesvol blijken te zijn proberen we ze vervolgens te integreren in het geldende systeem, de bestaande gewoonten en patronen. En dat is dan niet de slag die gemaakt wordt van innovatie naar transitie; de vernieuwing blijft (be)staan naast het reguliere curriculum en we durven niet echt het status quo te doorbreken.
Voorbeeld uit de praktijk
Er zijn legio situaties in de praktijk waarin we dit terug zien. Het stimuleren van leerdoeldenken bijvoorbeeld, doet een beroep op de capaciteit van leraren om het onderwijs zo te ontwerpen dat leerlingen worden gestimuleerd in hun vermogen tot zelfsturing en hun creatieve en kritische attitude. Het toepassen van activerende didactiek en vormen van formatieve evaluatie vinden vaak moeizaam hun weg in het reguliere curriculum van scholen. Docenten die aan de zijlijn hebben gestaan zien een directe relatie tussen deze aanpak en de vernieuwing. Zij zien echter niet de kansen van toepassing in hun eigen praktijk, of voelen zich handelingsverlegen en komen moeizaam in beweging. Inmiddels zijn er op die manier veel scholen die worstelen om bestaande patronen, gewoonten en systemen te doorbreken en deze te verenigen met vernieuwing.
Inzetten op innovatie in onderwijs: omdat een leven lang leren belangrijk is!
Wij zoeken steeds opnieuw naar mogelijkheden om met partners binnen en buiten het onderwijsveld met kleine en grotere innovaties in beweging te brengen. We weten uit ervaring inmiddels dat een aantal zaken daarin essentieel zijn: werken op basis van een gedeeld verhaal, de netwerkcultuur en – samenwerking, de kwaliteit van professionals en een open leer- en werkklimaat. Ons doel: schoolorganisaties helpen transitie te bewerkstelligen, zodat zij leerlingen blijven motiveren tot een leven lang leren.
Weten waar wij ons voor inzetten? Neem dan contact met ons op!