|
Aeres vmbo Ede is een kleinschalige vmbo-school met een groen profiel. De school staat bekend om de grote betrokkenheid van docenten bij leerlingen en in de school heerst een prettige informele sfeer. Iedereen mag zijn wie hij/zij is. Een fijne school dus, met veel autonomie voor docenten om het onderwijs naar eigen inzicht vorm te geven. In de school was echter geen cultuur van samen ontwikkelen, evalueren en bijstellen. Ook was de directeur van mening dat het onderwijsconcept aan vernieuwing toe was. Hij heeft hierover gesprekken gevoerd met het team en geïnventariseerd welke wensen, behoeften en ideeën er leefden. Deze nam hij mee in een nieuwe onderwijsvisie, die het team volledig omarmde en graag in de praktijk wilde brengen. Wij werden gevraagd om het team te helpen deze ontwikkeling vorm te geven.
Hoewel het team de nieuwe visie al snel op waarde kon schatten en ermee aan de slag wilde, was het moeilijk om te bedenken waar men moest beginnen. Het idee was om een nieuw onderwijsconcept neer te zetten, dat de naam ‘Ontwikkelingsgericht onderwijs in de dialoog’ draagt. Dit concept omvat een flexrooster, verandering van mentoraat naar coaching, een formatieve cultuur en een volledige herziening van de inhoud van het onderwijsaanbod.
Voor het team was het best spannend, zoveel zaken tegelijk aanpakken. Hoewel de verandering schoolbreed werd ingezet, is besloten om deze gefaseerd te implementeren. Zo groeien de leerlingen – en hun ouders – vanaf leerjaar 1 mee met het nieuwe concept en hoeven nieuwe leerlijnen niet in één keer helemaal uitgewerkt te worden.
Op deze school is gekozen voor een projectmatige structuur waarbij de beslissingsbevoegdheid zoveel mogelijk in het team werd belegd. Dit omdat de directeur graag wilde dat de ontwikkeling echt vanuit het team zou komen en niet vanuit het MT. Vier collega’s uit het team vormden de regiegroep. Samen met de regiegroep hebben we structuur aangebracht, een werkwijze en een ontwikkelritme ontworpen, doelen gesteld, studiedagen georganiseerd en de afstemming met het MT verzorgd.
Er werden schoolbrede themagroepen ingericht, bijvoorbeeld rond het flexrooster, het mentoraat en formatief handelen. Daarnaast vormde elk leergebied een eigen ontwikkelgroep waarin de inhoud van het onderwijs herijkt werd. In een vast ritme kwamen themagroepen en leergebieden bijeen. In het begin waren wij regelmatig met drie of vier adviseurs aanwezig om de groepen te begeleiden. We hielpen bijvoorbeeld bij het stellen van een doel, het inhoudelijk doordenken van een thema of het delen van de opbrengst. Na verloop van tijd werd het samen ontwikkelen meer een eigen proces van elke groep. Niet overal met hetzelfde tempo of op dezelfde manier, maar wel allemaal met een heldere opdracht waaraan gewerkt werd. We hebben onze begeleiding toen afgeschaald. We bleven de regiegroep nog wekelijks begeleiden en hielpen bij het vormgeven van studiedagen.
Na een jaar lang ontwikkelen was het moment daar. Schooljaar 2021-2022 ging van start met een nieuw rooster, nieuwe (flex)lessen, een vorm van coaching in plaats van mentoraat en vele andere veranderingen. Dat leverde de nodige kinderziektes, vragen en ongemak op. In combinatie met wederom een Corona-herfst was dit voor het team een zware periode. Hoewel de ontwikkeling van het concept in het volgende leerjaar door moest gaan, hebben we echt even moeten temporiseren. De periode tot de kerstvakantie is vooral benut om het nieuwe concept in de onderbouw goed te laten landen, daar veel met elkaar over te spreken, bij te stellen wat té veeleisend bleek (voor docenten of leerlingen) en om zaken te borgen. Na de kerstvakantie was er weer ruimte en energie om vooruit te kijken naar de transitie van leerjaar 3.
Na weer een halfjaar samen nadenken, uitwisselen en experimenteren, starten we aan het begin van schooljaar 2022-2023 met de implementatie in leerjaar 3 en gaat de ontwikkeling voor leerjaar 4 verder. Ook starten twee nieuwe teamleiders, die hun draai moeten vinden, met wie er een nieuwe dynamiek in het MT en in de school ontstaat. Daarnaast zal de samenstelling van de regiegroep enigszins veranderen.
Ook hier geldt dus: het is nooit af. Het onderwijsaanbod niet, en de onderwijsorganisatie niet. Geen jaar is hetzelfde, en dus blijft ook deze school gewoon in beweging. Wij blijven de ontwikkeling graag volgen als adviseur van het MT en de regiegroep, soms door een bijdrage te leveren aan een studiedag en soms door met een concrete vraag mee te denken. Door te werken van een intensief begeleidingstraject naar een rol aan de zijlijn, is ook voor ons deze opdracht in elke fase weer anders. Het maakt dat onze inzet nooit routinematig wordt, maar dat er telkens weer andersoortige vragen bij ons komen vanuit een opdrachtgever. Net als voor docenten geldt voor ons ook dat onderwijs iedere dag weer anders is.
| Deel |
|
